De 17e taalkundeolympiade: een kennismaking met de taalwetenschap

Zaterdag 28 januari heeft de 17e editie van de jaarlijkse Taalkundeolympiade plaatsgevonden, georganiseerd door het Leiden University Centre for Linguistics en de Honours Academy. Zo’n 140 leerlingen uit 4, 5 en 6 VWO hebben de hele dag in het Lipsius zitten zwoegen op zes taalkundige problemen over hen bekende en onbekende talen. Op deze manier maken ze kennis met een manier om naar taal te kijken die voor de meesten nieuw is: ze ontdekken al doende dat er (nog) veel meer structuur en logica in taal zit dan je zou denken op basis van wat je op school leert. De opgaven zijn een soort puzzels, waarbij voorkennis niet vereist is, maar een goede dosis gezond verstand wel. De vragen waren gemaakt door Leidse studenten en oud-studenten taalwetenschap en gingen dit jaar over Nederlandse klinkers, Koreaanse werkwoorden, Ierse telwoorden, het Deseret alfabet, Oudgriekse medeklinkers en de Turkse taalfamilie. Hoe de deelnemers de opgaven gemaakt hebben, horen ze op 25 februari. Dan worden op de Open dag van de Universiteit alle opgaven uitgelegd en wordt per opgave bekendgemaakt wie de beste oplossing gevonden heeft. De vier leerlingen die de Olympiade in zijn geheel het beste gemaakt hebben, zullen deze zomer Nederland vertegenwoordigen op de Internationale Taalkundeolympiade in Ierland.
Hieronder staat het eerste deel van de opgave over Ierse telwoorden. De opgave is gemaakt door Cid Swanenvleugel en Abel Warries, tweedejaars BA Taalwetenschap.
Hieronder staan 18 Ierse zinnen, met in de kolom ernaast de vertalingen. Voor deze opgave is de originele Ierse spelling enigszins aangepast.
Dhá amhrán
|
2 liedjes
|
Cúig focail
|
5 woorden
|
Ceithre héin déag
|
14 vogels
|
Cuig báid is seasca
|
65 boten
|
Seacht bhocail
|
7 woorden
|
Ceithre hamhráin is fiche
|
24 liedjes
|
Naoi néin is fiche
|
29 vogels
|
Céad is naoi mbáid
|
109 boten
|
Seacht goileáin is caoga
|
57 puppy’s
|
Dhá bhroc is daichead
|
42 dassen
|
Céad fiche is aon fhocal
|
121 woorden
|
Céad caoga is dhá én
|
152 vogels
|
Aon choileán déag
|
11 puppy’s
|
Dhá chéad is ceithre faoileáin
|
204 meeuwen
|
Cúig cnoic
|
5 heuvels
|
Ceithre céad daichead is aon bhád
|
441 boten
|
Ceithre coileáin is daichead
|
44 puppy’s
|
Naoi gnoic
|
9 heuvels
|
Opgave: Vul op de puntjes de juiste woorden in om de sommetjes compleet te maken. De sommen hebben een vorm als: “tien vogels + veertig vogels = vijftig vogels”
a. ..... ..... déag + cúig coileáin ..... = seacht ..... is fiche
b. Ceithre ..... + céad daichead is ..... gnoic = ..... ..... is aon .....
c. Seacht ..... + dhá ..... is caoga = ...... namhráin is .....
d. ..... ..... ..... ..... + cúig báid = céad is seacht .....
e. Cúig broic + ..... ..... = ceithre ..... déag
f. ..... chéad is dhá ..... + ..... focal is caoga = ..... ..... ..... is seacht .....
Een Iers verkeersbord naar het plaatsje Dhá dhrom ‘twee heuvelruggen’
Mocht deze opgave smaken naar meer, kijk dan ook eens naar opgaves uit vorige nationale en internationale Taalkundeolympiades op de website van de Universiteit en op de website van Onze Taal.